10 madde'de çevre kurtarma planı

2006, hepimizi bekleyen çevre felaketi bakımından uyanış yılı oldu. 2007 ise umut ve 'eylem yılı' olmalı. Yeryüzü sıcaklığının 200 yıl öncesine göre 2 derece artmasını engellemek için fosil yakıtlardan çıkan sera gazlarını (karbondioksit vb) 2030'a kadar ortalama yüzde 60 kısmamız şart. Bu da, zengin ülkeler için yüzde 90 demek oluyor! Türkiye gibi ülkeler için de herhalde yüzde 60 kısmak gerekecek. Medeniyeti çökertmeden, Tarzan gibi ormanda ya da hipi komününde filan yaşamadan, nasıl yapacağız? Yazar, öğretim üyesi ve ünlü çevreci George Monbiot'nun, kendi ülkesi İngiltere için yaptığı, ama hemen hemen tüm ülkeler için geçerli planını, yeni kitabı 'Heat'den özetliyoruz.: 1- Bilimin son verileri ışığında kısıtlama hedeflerini hükümetlerin koyması. (Hemen) 2- Bu hedef doğrultusunda yıllık karbon tavanının saptanması. Her vatandaşa yıllık karbondioksit kotası verilmesi. Her vatandaş, doğalgaz, benzin/mazot, elektrik, tren ve uçak biletlerini bu karneyle alır. Kotasını bitiren, bitirmeyenden alır. (Yürürlük: 2009) 3- Yeni bina standartlarının konması. Yenilemede, kiralamada, yeni bina yapılmasında enerji verimliliği kuralları zorunlu olacak. (Yürürlük: En geç 2012) 4- Mevcut tungsten ampul satışlarının, bahçe ve sokak ısıtıcıları, bahçe aydınlatması gibi gereksiz ve müsrif teknolojilerin yasaklanması. Aşırı enerji harcayan plazma TV, verimsiz bulaşık makinesi gibi cihazların satışında enerji verimliliğine göre vergilendirme uygulanması. (Yürürlük: 2007 Kasım) 5- Pahalı silahlara ayrılan paraların enerji üretim ve dağıtım yatırımlarına sevki. Özellikle, büyük çapta rüzgâr çiftlikleri ve hidrojen boru hattı şebekesinin doğal gaz şebekesinin ve ev-ofis ısınma sisteminin yerini alması. Bunlara hükümet desteği. (2007 sonunda başlar, 2018'de biter.) 6- Yeni ulusal otobüs şebekesi yapılması. Otobüsler karayollarında tahsisli yollardan gider, karayollarını hiç terk etmez. Karayolu kenarındaki istasyonlardan merkeze servis konur. (2008'de başlar, 2020'de biter.) 7- Bütün benzin istasyonlarına, elektrikli arabalar için şarj edilebilir akü kiralama zorunluluğu konması. Akü biterken benzin istasyonunda şarjı dolu yeni akü takılır. Akülerin şarjı da rüzgâr çiftliklerinden gelen 'fazla' elektrikle yapılır. (Yürürlük: 2011) 8- Yeni yol yapımları, yol genişletme, köprü, altgeçit gibi projeler durdurulur ve eldeki para iklim değişikliğiyle mücadele fonlarına aktarılır. (Hemen) 9- Havalimanları kapasitesi dondurulur ve uçuşlarda azaltıma gidilir. (Hemen başlanır) 10- Şehir dışındaki süpermarketlerin kapatılması ve yerlerini depolara ve dağıtım sistemine bırakması için yasalar çıkarılması. Marketler, fabrikalara göre altı kat fazla enerji harcamaktadırlar. Şehir dışındaki marketlerin mallarının araba servisleriyle taşınması, yüzde 70 yakıt tasarrufu sağlamaktadır. (2012'ye kadar tümüyle yürürlüğe girer) NOT: Böyle bir planı görüp "yok deve!" diyenler için, iki şey söyleyelim: 1- Alternatif, dünyada kitle ölümleridir. 2- Çevre ve iklim felaketini inkâr etmekten daha da büyük bir suç vardır: Bunu kabul etmek ve fakat gerektirdiği önlemleri almamak! 21. yüzyılın temel ahlaki sorunu budur! Kararı verecek olan bizleriz! Ada sordu: Kimin suçu? Yeni nesil, çevreye daha duyarlı. Adana Özel Başkent İlköğretim Okulu 3. sınıf öğrencisi Ada Defne Dokuzoğlu da bu çocuklardan. Doğayı Koruma Kulübü araştırmacısı Ada'nın, Ömer Madra'ya yönelttiği sorularda hem gelecek endişesi, hem de yokoluşun önüne geçmek için çaba gösterme isteği gizli: 1. Dünyamız daha önce küresel ısınmayı yaşadı mı? Yaşadıysa kaç kez yaşadı ve sonucu ne oldu? 2. Küresel ısınma doğal bir olay mıdır? Nasıl gerçekleşir? Sonuçları nelerdir? 3. Küresel ısınmayla insanlar yok olacak mı? 4. Küresel ısınma ne zaman başladı? 5. Küresel ısınma kimin suçu? Biz çocukları buna bulaştıran ne? 6. Küresel ısınmanın bize şu anda zararı var mı? 7. Ağaçları kesmezsek küresel ısınma önlenir mi? 8. Bazıları geleceği umursamadığı için küresel ısınmaya karşı bir şey yapmıyor. Bu nasıl engellenir? 9. Küresel ısınmanın dünyamıza zarar vermesini engellemek için neler yapabiliriz? 10. Siz küresel ısınmayla ilgili neler yaptınız? Sanatçılar da tepkili Türkiye'nin denizleri, havası, toprakları kirlilik alarmı veriyor. Örnek çok. Gebze'nin Dilovası Beldesi'nde, fabrikalar yıllardır zehir saçmaya devam ediyor. Ölümlerin üçte biri kanserden. Yatağan Termik Santralı'nın bacasından yayılan gazlar ilçeyi dumana boğuyor, insanlar her gün zehir soluyor. Son 40 yılda üç Van Gölü büyüklüğünde sulak alan yok oldu. Peki bu kirliliğe, çevreye duyarsızlığa 'sanatçı gönlü' ne diyor? Ali Poyrazoğlu: Çevre kirliliği dünya görüşünün çevreye yansımasıdır. Kirlenmiş zihinler, eğitim sistemi, insan ilişkileri, politik ilişkilerin neticesinde yaşama karşı umutlarını yitirmiş insanların iç kirliliğinin dışarı yansımasıdır. Buna bazı büyük sanayicilerin, olumsuz davranışları da eklenince tablo vahimleşiyor. Nejat Yavaşoğulları: Çevre konusunda dünya çapında suçluyuz. Çevre konusunda popüler alanın dışındaki sanatçılar daha duyarlı. Harun Tekin: Önceleri çevre kirliliğiyle ilgili birçok projeye katıldık. Toplumca bilinçlenip bu projelere hep birlikte destek vermemiz gerekiyor. Hayko: Son zamanlarda küresel ısınma gündemde ve çoğu insan bunu sadece izlemekle yetiniyor.